Dynamisch en complex, zo zou je het mbo gerust kunnen omschrijven. Dat er veel ontwikkelingen op mbo-instellingen afkomen is één ding wat zeker is. Wet- en regelgeving, veranderende arbeidsmarkt en de veranderende klantwens van de student. In een wereld die voortdurend verandert, is het mbo ook aan voortdurende evolutie onderhevig. Maar welke ontwikkelingen zijn nou de belangrijkste? Waar moet je nu op inspelen om straks nog relevant te zijn? In deze blog lichten wij de vijf meest belangrijke ontwikkelingen toe, de echte game changers.
1. Aansluiting op de arbeidsmarkt
Als mbo lever je professionals af die klaar zijn om de arbeidsmarkt op te gaan. Professionals die klaar zijn om de vergaarde kennis in de praktijk toe te passen. Maar wat als het geleerde niet aansluit bij de wensen van de markt? Wat voor waarde heeft het diploma dan? Dit is geen nieuw vraagstuk, maar wel één die zich steeds vaker voordoet.
Het gaat bovendien niet alleen om invulling van het werk, maar met de groeiende aandacht voor klimaatverandering en duurzaamheid is er een toenemende vraag naar nieuwe opleidingen die zich richten op deze thema’s.
Als onderwijsinstelling moet je in staat zijn om snel en adequaat in te spelen op deze veranderingen om zo studenten af te leveren die passen in de veranderde arbeidsmarkt.
2. Aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en soft skills
Naast vakvaardigheden krijgen soft skills zoals communicatie, teamwork en probleemoplossend vermogen steeds meer aandacht in het mbo. Werkgevers hechten waarde aan deze vaardigheden, omdat ze essentieel zijn voor succes in de moderne werkomgeving. MBO-instellingen implementeren programma’s en activiteiten die studenten helpen deze vaardigheden te ontwikkelen, bijvoorbeeld door middel van groepsprojecten, presentaties en workshops.
3. Flexibilisering van onderwijsaanbod
Van oudsher wordt door docenten vastgesteld wat een student dat jaar gaat leren. Er wordt een vast curriculum aangeboden wat in veel gevallen voor iedereen hetzelfde is. Maar is dat ook hoe het onderwijs er over een paar jaar nog uit ziet? Als je het ons vraagt niet. Studenten verwachten flexibel onderwijs, onderwijs dat modulair is ingericht om zo gemakkelijk in te kunnen spelen op de behoeften van de student en daarnaast in staat stelt om hun opleiding beter te combineren met werk of andere verplichtingen, wat de toegankelijkheid van het mbo vergroot.
4. Leven Lang Ontwikkelen
Niet alleen de veranderende wensen en eisen van de student en arbeidsmarkt zorgen voor een verandering in de onderwijswereld. Ook de overheid doet een duit in het zakje. Het idee van een leven lang ontwikkelen is niet zozeer nieuw, de stimulans vanuit de overheid en de aandacht voor leercultuur is dat wel. Dit betekent voor mbo-instellingen dat actief aan de slag gaan met Leven Lang Ontwikkelen (LLO) onvermijdelijk is. De impact op de organisatie? Dat hangt af van wat je besluit ermee te doen. Wij zijn van mening LLO niet alleen een vereiste is, maar ook een kans. Een kans om nieuwe doelgroepen aan te trekken, meer vraag gestuurd te onderwijzen en een betere aansluiting te vinden op de arbeidsmarkt. Bovendien is het een mogelijkheid om de studentenaantallen te vergroten en onderscheidend te zijn.
5. Digitalisering onderwijs
De opkomst van digitale technologieën heeft een aanzienlijke impact op het mbo. Van online leerplatforms tot blended learning en virtual reality, technologie biedt nieuwe manieren van leren en onderwijzen. Jongeren zijn anders gaan leren door de digitale ontwikkelingen.
Digitalisering heeft niet alleen invloed op didactische en inhoudelijke aspecten, maar ook op de bedrijfsvoering. Administratieve processen worden namelijk in toenemende maten ondersteund door techniek. Het kan dus niet anders dan dat de docenten en staf daarop in moeten spelen. Digitale lespakketten, online lesgeven en geautomatiseerde administratie zijn de orde van de dag geworden. Maar wat voor impact heeft dit op de huidige organisatie? Als je het ons vraagt is die impact groot én helpend als je er op de juiste manier mee om gaat. Doe je niks en laat je iedereen zijn gang maar gaan? Dan ontstaat de kans op dure en complexe IT–landschappen, hoge licentie kosten en een hoop frustratie onder werknemers.
Conclusie
De trends in het middelbaar beroepsonderwijs zijn een weerspiegeling van de veranderende behoeften van de samenleving en de arbeidsmarkt. Door in te spelen op digitalisering, duurzaamheid, samenwerking met het bedrijfsleven, de nadruk op soft skills en flexibilisering, kan het MBO zich blijven ontwikkelen en studenten voorbereiden op een succesvolle carrière in een dynamische wereld. Het is cruciaal dat zowel onderwijsinstellingen als studenten zich aanpassen aan deze veranderingen, zodat ze optimaal kunnen profiteren van de kansen die de toekomst biedt.
Claudia Beemster
c.beemster@bvolve.nl
