In mijn nieuwe opdracht ondersteun ik een grote academische instelling bij het inrichten van hun architectuurfunctie en de bijbehorende centrale architectuur repository. Mijn bevindingen deel ik in deze blogreeks. Eerdere blogs vindt u hier.
ArchiMate is een grafische modelleertaal die onderdeel uitmaakt van de gereedschapskist van iedere architect. De taal is in Nederland ontwikkeld en inmiddels internationaal als standaard geaccepteerd. Duizenden architecten maken gebruik van deze taal en het wordt ondersteund door een groot aantal leveranciers van consultancy, software en trainingen. Ook bij de academische instelling waar ik werk is gekozen voor ArchiMate. In deze blog leg ik uit wat ArchiMate is en waarom gekozen is voor deze taal.
Wat is ArchiMate?
ArchiMate is een grafische modeleertaal die tussen 2002 en 2004 ontwikkeld is door het Telematica Instituut in samenwerking met een aantal partners. Sinds 2009 wordt ArchiMate als open standaard beheerd door The Open Group en bieden zij de specificatie gratis aan via hun website. In juni 2016 is de meest recente versie van de taal uitgebracht. Meer over de opbouw van de taal en de verschillen tussen ArchiMate 2.1 en ArchiMate 3.0 leest u hier.
ArchiMate onderscheidt zich van andere modeleertalen zoals UML en BPMN door zich te richten op het modelleren van de hele organisatie en informatie uit verschillende architectuurdomeinen te koppelen. Te vaak zien we architecten bezig met implementatie- en ontwerpdetails terwijl Enterprise Architectuur gaat om het grotere plaatje. Daarom hebben ArchiMate concepten een hoger abstractieniveau dan de eerdergenoemde talen en dwingen zo details te abstraheren of te conceptualiseren. Dit maakt het mogelijk de opbouw en samenhang van bedrijfsprocessen, organisatiestructuren, informatiestromen en technische infrastructuur inzichtelijk te maken zonder te verzanden in specifieke details. ArchiMate biedt een duidelijk gedefinieerde set van concepten en relaties die toereikend zijn voor 80% van de praktijksituaties. Daarmee faciliteert ArchiMate het gesprek over architectuur en de overdracht van architectuurkennis op ontwikkelteams.
Waarom is er gekozen voor ArchiMate?
Het IT-landschap van organisaties wordt steeds complexer en veranderingen en innovaties volgen elkaar steeds sneller op. Bijna alle diensten zijn online beschikbaar gemaakt. Om dit te faciliteren zijn bij deze onderwijsinstelling de IT-diensten van de verschillende faculteiten gecentraliseerd. Waar beheerders vroeger overzicht hadden over hun eigen systeemlandschap zijn zij nu gespecialiseerd in een onderdeel van het grotere geheel. Door te modelleren ontstaat een gedeeld beeld van de organisatie en daarmee een basis voor het realiseren van de strategie. Eenieder kan zo eenvoudiger zijn of haar eigen aandachtsgebied plaatsen in de overkoepelende architectuur.
Uiteindelijk draait architectuur om communicatie: we creëren een gezamenlijk beeld van hoe een systeem is georganiseerd. Om te kunnen communiceren over de modellen maken we formele representaties die voor anderen begrijpelijk zijn. Dit betekent een gedeelde taal en afspraken over hoe we die gebruiken.
Vanwege de wens om inzicht te krijgen in de samenhang van de IT-systemen en de business heeft deze instelling voor ArchiMate gekozen. ArchiMate koppelt procesmodellen van de business aan de PowerPoints van architecten en de Visioplaten van de infrastructuurspecialisten. We maken dezelfde informatie voor iedereen beschikbaar, ontdekken relaties tussen kritieke businessprocessen, applicaties, data en infrastructuur en creëren een basis voor analyses.
Daar komt bij dat ook de Hoger Onderwijs Referentie Architectuur (HORA) is opgesteld in de ArchiMate taal en beschikbaar is als ArchiMate bestand. De HORA is een verzameling van instrumenten voor het inrichten van de organisatie en informatiehuishouding van Nederlandse instellingen voor Hoger Onderwijs. Daar het gebruik van ArchiMate kunnen onderwijsinstellingen eenvoudig hun kennis overdragen en samenwerken met andere onderwijsinstellingen of ketenpartners. Ook andere referentiearchitecturen maken gebruik van ArchiMate. Denk aan de NORA (overheid), GEMMA (gemeentes), ZiRA (ziekenhuizen), eTOM (telecom), BIAN (banken) en velen anderen.
Overzichtsposter onderwijsinstelling
Om bewustzijn te creëren over het project en wat wij vastleggen in de architectuur repository hebben wij posters opgehangen. Een voorbeeld poster kunt u hier downloaden. Het resultaat is dat mensen nu zelf met hulpvragen komen en ons bij hun projecten betrekken.
Bent u benieuwd wat ArchiMate als modeleertaal voor uw organisatie kan betekenen? Neem dan contact opmet Mark Kahmann.
Lees direct de andere blogs uit deze blog-reeks:
Blog 1. Enterprise Architectuur: een schoolvoorbeeld
Blog 2. Een schoolvoorbeeld: bouwen aan de architectuur capability
Blog 4. Een schoolvoorbeeld: de centrale architectuur repository
Blog 5. Een schoolvoorbeeld: referentie architecturen en de HORA
Blog 6. Een schoolvoorbeeld: het perfecte architectuurmodel in 5 stappen
Blog 7: Een schoolvoorbeeld: kennisdelen en Enterprise Architectuur best practices
