Publicaties

Een schoolvoorbeeld: bouwen aan de architectuur capability

In mijn nieuwe opdracht ondersteun ik een grote academische instelling bij het inrichten van hun architectuurfunctie en de bijbehorende centrale architectuur repository. Mijn bevindingen deel ik in deze blogreeks. De inleidende blog vindt u hier.

Voordat we starten met modeleren bepalen we hoe de inrichting van de architectuur capability eruit moet komen te zien. De architectuur capability is de mate waarin een organisatie effectief met en onder architectuur kan werken. In deze blog beschrijf ik vijf basis aspecten die nodig zijn voor het inrichten van de architectuur capability.

1. Toegevoegde waarde van architectuur voor de organisatie

De organisatie moet bereid zijn het architectuurproces te ondersteunen. Daarvoor is het nodig om duidelijk te maken hoe architectuur hen gaat helpen. In mijn vorige blog heb ik al een aantal voordelen genoemd. Met de repository creëren we een overkoepelend model waar we alle informatie uit bestaande modellen centraal opslaan, actueel houden en beschikbaar maken. Voor de business betekent dit dat vragen eerder worden beantwoord en problemen met IT sneller worden opgelost. Daarnaast versnelt het de opstart van projecten en innovaties. Door het ophangen van posters is bewustzijn gecreëerd over waar we mee bezig zijn. Het resultaat is dat mensen nu zelf met hulpvragen komen en ons bij hun projecten betrekken. 

 

schoolbord-blog2.png2. Taal, tool en raamwerk

Een architect heeft – net als een timmerman – gereedschap nodig. Een taal en een tool zijn onmisbaar om architectuur gestructureerd vast te kunnen leggen. Bij deze onderwijsinstelling is gekozen voor de taal ArchiMate en de tool BiZZdesign Enterprise Studio. Daarnaast gebruikt men de Hoger Onderwijs Referentie Architectuur (HORA) als basis. Een referentie architectuur is een generiek raamwerk dat van toepassing is op een groep van organisaties. De HORA geeft richtlijnen over welke functies, processen, objecten, applicaties en infrastructuur een Nederlandse onderwijsinstelling zou moeten hebben.

 

3. Resources van de organisatie

We kunnen alles nog zo goed regelen, maar zonder de juiste resources blijft het een theoretische exercitie. Tijd en middelen zijn nodig om opleiding in de taal en de tooling te verzorgen en om de repository in te richten, te vullen en te onderhouden. Daarnaast organiseren we workshops om de scope van het project te bepalen. We hebben werkplekken nodig en een groot aantal interview-uren van de business, functioneel beheerders, technisch beheerders en infrastructuurspecialisten. Niet alleen voor de initiële vulling, maar ook voor het onderhoud in de toekomst.

 

4. Stakeholders, producten en diensten

Stakeholders zijn er op allerlei niveaus. Op het hoogste niveau is een sponsor nodig; iemand die de hierboven genoemde resources beschikbaar stelt en zorgt voor draagvlak bij het management. Op project niveau hebben we een projectmanager en twee betrokken architecten die de belangen van het architectuurteam behartigen. Samen bedenken we hoe we de organisatie gaan bedienen. In workshops is bepaald bij welke thema’s, programma’s en projecten architectuur een rol speelt. Per programma of project zijn stakeholders en hun informatiebehoefte benoemd, waaronder ook de informatiebehoefte van het management. Per behoefte bepalen we welke producten en diensten we daarvoor leveren en of die informatie in de repository wordt beheerd. Daarbij besluiten we of de informatie standaard wordt weergeven of ad-hoc en of we dat doen in een view, tabel of lijst. De uitkomsten worden vastgesteld als deliverables voor het project en ook de urenschatting voor initiële vulling en onderhoud wordt hierop gebaseerd.

 

5. Architectuur processen

Ten slotte moeten we bepalen hoe we deze producten en dienst en gaan leveren. In dit project zijn er twee trajecten die we tegelijk uitvoeren.

Initiële invulling van de repository: Een van de uitdagingen is om niet te snel, te veel te willen doen maar stap voor stap details toe te voegen. Dat kan op drie manieren, al worden deze in de praktijk vaak gecombineerd.

  • Top-down: We pakken een overzicht van de HORA en vullen dat in voor onze organisatie. Na elke laag kijken we welke details nog meer nodig zijn.
  • Bottom-up: Het detailniveau is bepaald, we modeleren steeds een deel van de architectuur tot in detail.
  • Op projectbasis: Focus op projecten die waarde toevoegen geeft ons momentum en zorgt voor draagvlak.

 

Inrichten van reguliere architectuur processen: Naast de initiële vulling wordt aandacht besteed aan het verder ontwikkelen van de architectuur capability. Werken met en onder architectuur vereist dat wij nadenken over o.a. de volgende vragen.

  • Hoe gaan we om met vragen vanuit de business?
  • Welke bijdrage leveren wij aan project start architecturen?
  • Hoe bewaken we dat architectuurafspraken worden nagekomen?
  • Hoe brengen we informatie na een project terug in het model?
  • Hoe bewaken we de eenheid van het model bij meerdere gebruikers?

In de komende blogs zullen we de onderdelen van de architectuur capability verder uitwerken en uitgebreid stilstaan bij de procesvragen.

 

Overzichtsposter onderwijsinstelling

Om bewustzijn te creëren over het project en wat wij vastleggen in de architectuur repository hebben wij posters opgehangen. Een voorbeeld poster kunt u hier downloaden. Het resultaat is dat mensen nu zelf met hulpvragen komen en ons bij hun projecten betrekken.

New Call-to-action 

 

 

Heeft u vragen over deze blog? Neem dan contact op met Mark Kahmann.  

 

Lees direct de andere blogs uit deze blog-reeks:

Blog 1. Enterprise Architectuur: een schoolvoorbeeld
Blog 3. Een schoolvoorbeeld: ArchiMate
Blog 4. Een schoolvoorbeeld: de centrale architectuur repository
Blog 5. Een schoolvoorbeeld: referentie architecturen en de HORA
Blog 6, Een schoolvoorbeeld: het perfecte architectuurmodel in 5 stappen 
Blog 7: Een schoolvoorbeeld: kennisdelen en Enterprise Architectuur best practices

 

 

Tweeten
Delen

Gerelateerd

Basis op orde: Van Dienstenportfolio tot Managementrapportage
apm

Gemeenten in coronatijd

In deze blog lees je waarom innovatie vereist is om als gemeente je dienstverlening en financiële gezondheid te verbeteren.